Етакчи технологик компаниялар гуруҳи иккита ўқитувчилар касаба уюшмаси билан ҳамкорликда келгуси беш йил ичида 400 000 нафар мактабгача таълимдан 12-синфгача бўлган ўқитувчиларни сунъий интеллект бўйича ўқитишга киришмоқда.

“Сунъий интеллект бўйича миллий ўқитувчилар академияси” деб номланган янги ташаббус сешанба куни эълон қилинди. Бу Microsoft, OpenAI, Anthropic, Американинг Миллий ўқитувчилар федерацияси ва Нью-Йоркда жойлашган Ўқитувчилар уюшмаси томонидан қўллаб-қувватланаётган 23 миллион долларлик лойиҳа ҳисобланади. Ташаббус доирасида ўқитувчилар учун СИ бўйича ўқув дастури ишлаб чиқилади ва бу дастурлар онлайн ҳамда Нью-Йорк шаҳридаги офлайн марказда тақдим этилади.

Бу янгилик мактаблар, ўқитувчилар ва ота-оналар СИни таълим жараёнида қандай ишлатиш мумкинлигини муҳокама қилаётган бир даврда эълон қилинди. Ўқитувчилар ўқувчиларни иш бозорида тобора кўпроқ қўлланилаётган технологияни ўрганишга тайёрлашни истайди. Шу билан бирга, СИ ўқитувчиларга айрим вазифаларни автоматлаштиришга ва ўқувчилар билан кўпроқ шуғулланишга ёрдам беради. Аммо бу технология билан боғлиқ ахлоқий ва амалий саволлар ҳам мавжуд: масалан, агар ўқувчилар топшириқларни бажаришда СИдан фойдаланса, ўқитувчилар эса дарс тайёрлаш ёки баҳолашда ундан фойдаланса, бу ўқув жараёнига фойдами ёки зарар?

Баъзи мактаблар синфларда СИни ишлатишни тақиқлаган, бошқалари эса уни қучоқ очиб қабул қилган. Масалан, Нью-Йорк шаҳрида таълим департаменти 2023 йилда мактаб қурилмаларида ChatGPTдан фойдаланишни таъқиқлаган, аммо кейин бу қарорни бекор қилиб, СИ салоҳиятини ўрганиш учун алоҳида сиёсий лаборатория ташкил қилган.

Янги академия СИни ўқув дастурларига ва таълим жараёнларига қандай қилиб самарали ва ортиқча маъмурий юкламаларсиз жорий қилиш бўйича миллий модел яратишни мақсад қилган.

Американинг Миллий ўқитувчилар федерацияси президенти Ренди Вайнгартен баёнотида шундай деди:

“СИ катта имкониятлар билан бирга катта хавф-хатарларни ҳам олиб келади — биз, ўқитувчиларнинг вазифаси эса СИ жамият ва ўқувчилар манфаати йўлида ишлашини таъминлашдир. Академия бу технологияни қандай ишлатишни эмас, балки уни оқилона, хавфсиз ва ахлоқий тарзда қандай қўллашни ўргатувчи макон бўлади.”

Дастур доирасида устахоналар, онлайн курслар ва АИ мутахассислари ҳамда ўқитувчилар томонидан ишлаб чиқилган офлайн машғулотлар ўтказилади. Ўқитиш жараёни бу йилнинг кузида бошланади.

Лойиҳадан технологик компаниялар ҳам фойда кўриши мумкин: улар ўқитувчилардан фикр-мулоҳазалар олишади ва ўз СИ воситаларини бутун мамлакат бўйлаб ўқитувчилар ва ўқувчилар қўлига етказиш имкониятига эга бўлишади. Илгари ҳам бундай ҳамкорликлар технологик компаниялар учун фойдали бўлган — масалан, Google Chromebooks қурилмалари мактабларда кенг тарқалган.

Дилнура ҚАЮМОВА,

Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети талабаси