Маълумотларга кўра, биргина Фарғона шаҳрининг ўзида 60 минг тупдан зиёд чинор кўкка бўй чўзган. Шунинг учун шаҳар кўчалари ёзнинг жазирамасида ҳам салқин бўлиб, одамларга ҳузур бағишлаган.

Аслида Фарғонага минглаб чинорлар бежиз экилмаган. Чунки вилоятда сизот сувлари ер сатҳига яқин жойлашган. Ушбу дарахт сизот сувларини ўзига тортиб, шўрланишнинг олдини олишда яхши самара беради. Қолаверса, турли зараркунанда ҳашаротларга чидамли ҳамда жазирама иссиқдан қутқарувчи ҳамдир.

Аммо негадир кейинги пайтларда чинорлар камайиб, шаҳар кўчаларига кичик манзарали кўчатлар, шунингдек, арча кўп экилмоқда. Тўғри, бу турдаги бута ва дарахтларнинг фусункорлиги бор, аммо сояси кам. Устига-устак, улар доимий парвариш ва кўп сув талаб қилади.

Агар иқлим ўзгариши ва глобал исиш муаммосини ҳисобга олсак, Фарғона табиатининг ўзига хос рамзи ҳисобланган чинорларни кўпроқ экиш лозим.

Шу ўринда яна бир мулоҳаза. Экологик ҳолат тобора ёмонлашиб бораётган бир пайтда дарахткушлар топилаётгани ачинарлидир. Гапимиз қуруқ бўлмаслиги учун битта мисол келтирсак. Айни пайтда Фарғона шаҳрининг Сайилгоҳ ва ал-Фарғоний кўчаси туташган ҳудудда қурилиш ишлари кетмоқда. Ўраб олинган майдонда эса кўп йиллик дарахт­лар қуриб бораётганини кўриш мумкин. Шунга ўхшаш ҳолат «Ёшлар боғи»да ҳам юз берган эди. Ўшанда бир нечта чинор тагидан, бошқа манзарали дарахт­лар эса юқори қисмидан кесиб ташланганди.

Бугун Фарғонада инфратузилмалар яхшиланиб, замонавий бинолар қад ростламоқда. Бу яхши, албатта. Лекин бунёдкорлик ишлари яшнаб турган дарахтларни нобуд қилиш эвазига бўлмаслиги керак.

Жамшид ЭРГАШЕВ
«ISHONCH»